W rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja

    Konstytucja 3 Maja zajmuje bardzo ważne miejsce w historii Polski. Była bowiem jednym z największych dzieł prawno-politycznych dawnej Rzeczypospolitej. Pierwsza w Europie, a druga po amerykańskiej, ustawa zasadnicza regulowała podstawowe kwestie społeczno-polityczne, prawa i obowiązki obywateli oraz zasady organizacji władz państwowych, wreszcie zagadnienia związane z obroną całości terytorium Rzeczypospolitej. Stanowiła, zgodnie z duchem epoki, wybitny dokument polskiego oświecenia – jak stwierdził znany historyk Bogusław Leśniodorski. Mimo że Konstytucja 3 Maja obowiązywała zaledwie piętnaście miesięcy, tj. do czasu przystąpienia króla Stanisława Augusta Poniatowskiego do Targowicy, przeszła do „tradycji narodu jako dowód jego wielkości w dobie upadku, stając się symbolem dążeń niepodległościowych, działań zmierzających do wzmocnienia państwa i rozszerzenia swobód jego obywateli” (A. Ajnenkiel, Polskie konstytucje, Wiedza Powszechna, Warszawa 1982). Doniosłą rolę odegrała Konstytucja Majowa w procesie kształtowania nowoczesnego narodu oraz szerzenia postaw patriotycznych, jak również „tworzenia klimatu walki o całość i wolność Rzeczypospolitej (...)”, co znalazło szczególny wyraz w czasie powstania kościuszkowskiego. Konstytucja uchwalona została na drodze „łagodnej rewolucji” (czyli na drodze reform, Hugo Kołłątaj) i – jak pisał W. Konopczyński – „jak to zwykle bywa, przez świadomą celu mniejszość z zachowaniem jednak prawa większości (stu kilkudziesięciu przeciw dwudziestu ośmiu), po nieskrępowanej dyskusji, ale nie bez nacisku na głosujących i zaskoczenia”.

ŹRÓDŁO: http://eduseek.interklasa.pl